Raczej wszyscy wiemy, jakie korzyści zdrowotne i odprężające niesie za sobą korzystanie z sauny. Jednak na drodze często staje wysoka cena, nieraz liczona w dziesiątkach tysięcy złotych. Znacznie tańszą opcją jest własnoręczne zbudowanie konstrukcji – wystarczą podstawowe narzędzia i kilka dni wolnego czasu. Zobacz, jak zbudować saunę ogrodową w kilku prostych krokach, jakie materiały wybrać i który typ pieca będzie dla Ciebie najlepszy.
Jak zrobić saunę ogrodową w 5 krokach?
Do wybudowania sauny ogrodowej wystarczy Ci 5 prostych kroków: fundamenty, ściany, dach, wykończeniówka i dodatkowe akcesoria. Sprawdź szczegóły, a w razie dodatkowych pytań sprawdź sekcję FAQ pod artykułem.
Krok 1: kładziemy fundamenty pod saunę
Jak przy każdej innej budowli, tak i przy saunie ogrodowej najważniejsze są fundamenty. To właśnie one będą odpowiadać za stabilność całej konstrukcji i sprawią, że przetrwa długie lata. Najpopularniejszym wyborem jest klasyczna płyta betonowa – wytrzymałe i proste do wdrożenia rozwiązanie. Nieco bardziej wymagające są tzw. kręgi betonowe, kładzione pod narożnikami sauny ogrodowej. Ciekawe jest również zastosowanie kamieni (koniecznie na warstwie geowłókniny) – muszą być jednak odpowiednio duże i twarde, aby wytrzymały ciężar konstrukcji. Jeśli nie wiesz, jaki rodzaj fundamentu pod saunę zewnętrzną wybrać, sprawdź poniższą tabelę ze specyfikacjami:
Rodzaj fundamentu | Łatwość wykonania | Użyteczność | Inne uwagi |
Płyta betonowa | Wymaga przygotowania formy i zalewania betonu | Zapewnia trwałą i stabilną podstawę | Najtrwalsza opcja, polecana przy większych saunach |
Kręgi betonowe | Kręgi są prefabrykowane, wymagają poziomowania i ustawienia w narożnikach | Stabilne, ale nie zapewniają pełnej ochrony przed wilgocią z ziemi | Dobra opcja dla mniejszych lub tymczasowych konstrukcji |
Kamienie | Wymagają starannego doboru i równego ułożenia | Mniej stabilne, ryzyko przemieszczania się kamieni | Estetycznie atrakcyjne, ale mniej praktyczne w długoterminowym użytkowaniu |
Najwięcej będzie kosztować Cię fundament z płyty betonowej, zaś najmniej – z kręgów. Wykonanie fundamentów jest względnie łatwe, jednak jeśli nie masz doświadczenia z budowlanką, poproś o pomoc fachowca. Prace powinny przebiegać etapami:
- wybierz stabilny i płaski teren pod fundament, o wymiarach min. 2 x 2 metry;
- usuń rośliny, kamienie i inne przeszkody, które mogą uszkodzić budowlę;
- wytycz obszar pod fundament, używając sznurków i kołków;
- wykop warstwę ziemi na głębokość około 20 – 35 cm, aby stworzyć miejsce na żwir i beton;
- na dnie wykopu umieść warstwę żwiru o grubości około 10 – 15 cm;
- może być konieczne zbrojenie z siatki stalowej lub prętów zbrojeniowych;
- zbuduj formy lub szalunki z desek, które utrzymają wylaną masę betonową;
- wylej beton do normy i upewnij się, że wypełnia wszystkie zakamarki;
- zabezpiecz beton przed szybkim wyschnięciem (powinien schnąć powoli, przez ok. 28 dni);
- po wyschnięciu, usuń formy i szalunki.
Stosuj się do powyższych kroków, a stworzysz solidne i trwałe podłoże pod saunę ogrodową. Teraz, gdy fundament (przysłowiowy i dosłowny) jest już gotowy, możesz przejść do właściwej konstrukcji.
Krok 2: budujemy ściany na podstawie rdzenia
Budowa ścian w saunie zewnętrznej nie różni się znacząco od np. domków letniskowych. Tutaj muszą być jednak jeszcze bardziej szczelne, aby ochroniły przed uciekaniem ciepła. Najwygodniej jest wykorzystać tzw. technologię szkieletową, czyli postawić drewniany rdzeń, z którego powstaną pozostałe elementy budynku – ściany, stropy i dach. Między słupami szkieletu umieść wełną mineralną lub piankę poliuretanową, aby zapewnić dobrą termoizolację. Dodatkowo możesz wykorzystać folię paroizolacyjną, która ochroni saunę ogrodową przed wilgocią. Po zamontowaniu izolacji, ściany należy pokryć deskami elewacyjnymi (więcej na temat materiałów przeczytasz w kolejnych akapitach). Kilka praktycznych porad podczas budowania ścian w saunie ogrodowej:
- zanim zaczniesz budowę, przygotuj dokładny plan z wymiarami (możesz poprosić o pomoc projektanta);
- użyj drewna odpornego na wilgoć i zmienne temperatury, takiego jak cedr, świerk czy modrzew;
- zabezpiecz wszystkie elementy drewniane impregnatem lub olejem, aby zwiększyć odporność na wilgoć i pleśń;
- izolacja między słupami szkieletowymi musi być równomiernie rozłożona i nie może mieć przerw;
- wszystkie łączenia i szwy między deskami muszą być dodatkowo uszczelnione;
- zaplanuj kilka otworów wentylacyjnych, które umożliwią cyrkulację powietrza, najlepiej blisko dachu.
Już na etapie budowania ścian warto zastanowić się, jakie będzie zadaszenie sauny zewnętrznej. Tutaj sprawa, na szczęście, nie jest skomplikowana.
Krok 3: wybieramy i izolujemy dach
Przy większości saun ogrodowych sprawdzi się najłatwiejsza opcja, czyli drewniany dach płaski. Uważaj jednak, aby nie zalegała na nim zbyt duża warstwa śniegu – podczas intensywnych opadów regularnie łap za łopatę i pozbywaj się białego puchu. Aby uniknąć tej niedogodności, zamontuj dach jedno- lub dwuspadowy. Możesz zainwestować w konstrukcję nośną. Nie zapomnij też o materiałach izolacyjnych POD pokryciem dachowym. To właśnie tutaj, przez dach, może uciekać najwięcej ciepłego powietrza z wnętrza. Pamiętaj, że ciepłe powietrze unosi się nad zimnym, a słabej jakości izolacja może sprawić, że nagrzanie sauny do temperatury powyżej 50 – 60°C będzie niemożliwe. Podczas budowy dachu w saunie ogrodowej pamiętaj o poniższych wskazówkach:
- ustal kąt nachylenia (najlepiej ok. 20°), który zapobiegnie zaleganiu śniegu i wody;
- zastosuj folię paroizolacyjną pod izolacją, aby ochronić dach przed wilgocią;
- wybierz materiały, które są odporne na warunki atmosferyczne, jak drewniane gonty, blacha czy papa.
Krok 4: przechodzimy do robót wykończeniowych
Po wykonaniu zadaszenia zostały już tylko roboty wykończeniowe. W przypadku saun ogrodowych najważniejsze jest zainstalowanie pieca, montaż drzwi, ławek i siedzeń, a także montaż oświetlenia. Ważna jest też impregnacja drewna, która zabezpiecza przed wilgocią i przedłuża żywotność materiału. Oprócz tego, do pozostałych robót wykończeniowych możemy zaliczyć:
- montaż okien – które zapewnią światło naturalne, ale nie dopuszczą do utraty ciepła;
- zabezpieczenie podłogi – ułożenie mat lub wykonanie wodoodpornej i antypoślizgowej podłogi;
- (dodatkowo) układanie drenażu – ważne w przypadku saun mokrych, gdzie jest wykorzystywana para wodna.
Krok 5: montujemy dodatkowe akcesoria
Jeśli zastanawiasz się, w co wyposażyć saunę ogrodową, mamy dla Ciebie kilka propozycji. Na sam koniec zostają bowiem dodatkowe akcesoria, takie jak termometr, higrometr, wiaderko z chochlą do polewania kamieni, a także poduszki i oparcia na ławki (koniecznie wytrzymałe na wysokie temperatury). Jeżeli zostanie wolny budżet, warto zainstalować system audio, który pozwoli na słuchanie muzyki podczas seansu. Osoby ceniące sobie wygodę mogą zainwestować także w system zdalnego sterowania elementami sauny, jak oświetlenie czy piec. Na etapie planowania / projektowania możesz też zdecydować się na wybudowanie dodatkowego pomieszczenia z prysznicem lub poczekalni.
Budowa sauny zewnętrznej – porównanie materiałów
Sauna, która stoi na zewnątrz, koniecznie musi być wytrzymała na warunki atmosferyczne. Dlatego do jej budowy używa się np. świerku skandynawskiego lub cedry. Te iglaste drzewa rosną w zimnych krajach o zmiennych pogodach (niektóre również w Polsce), dlatego świetnie sprawdzają się jako materiał na saunę ogrodową. Z jednej strony będą “atakowane” gorącym powietrzem z pieca, a z drugiej – mroźnym, zimowym szronem. Możesz jednak postawić na więcej rodzajów drewna, w tym np.:
- choinę kanadyjską,
- topolę osikę,
- abachi,
- eukaliptus,
- modrzew.
Nieco inaczej wygląda sprawa z izolacją. Tutaj wybór jest praktycznie jeden: wełna mineralna. Nie tylko świetnie chroni przed uciekaniem ciepła, ale jest też niezłym izolatorem akustycznym – skutecznie wygłusza wszystko, co dzieje się wewnątrz sauny beczki. Dodatkowo możesz wykorzystać piankę poliuretanową i folię paroizolacyjną, o których wspomnieliśmy podczas budowy ścian. Jeśli chodzi o dach, możesz pójść na łatwiznę i wykorzystać drewno, jednak znacznie lepiej sprawdzi się:
- blachodachówka – trwała i odporna na wszelkie warunki atmosferyczne, nie wymaga dużo konserwacji;
- gont bitumiczny – znany z łatwości montażu i dobrej izolacji, zarówno cieplnej, jak i akustycznej;
- papa termozgrzewalna – łatwa w aplikacji i często używana w budownictwie zewnętrznym.
Te materiały to dobry wybór w szczególności, jeśli zdecydujesz się na wersję jedno- lub dwuspadową. Poniżej przygotowaliśmy dla Ciebie tabelkę z porównaniem różnych materiałów, abyś mógł mieć wszystko pod ręką.
Materiał | Typ | Trwałość | Izolacja cieplna | Izolacja akustyczna | Łatwość montażu | Trudność konserwacji |
Blachodachówka | Dachowy | Bardzo wysoka | Średnia | Niska | Wysoka | Niska |
Gont bitumiczny | Dachowy | Wysoka | Wysoka | Wysoka | Wysoka | Średnia |
Papa termozgrzewalna | Dachowy | Średnia | Średnia | Średnia | Bardzo wysoka | Niska |
Cedr | Drewno | Bardzo wysoka | Wysoka | Wysoka | Średnia | Niska |
Świerk skandynawski | Drewno | Wysoka | Wysoka | Średnia | Średnia | Średnia |
Choinka kanadyjska | Drewno | Wysoka | Średnia | Średnia | Średnia | Średnia |
Topola osika | Drewno | Średnia | Średnia | Wysoka | Wysoka | Wysoka |
Abachi | Drewno | Niska | Średnia | Wysoka | Wysoka | Wysoka |
Eukaliptus | Drewno | Wysoka | Wysoka | Średnia | Średnia | Niska |
Modrzew | Drewno | Bardzo wysoka | Wysoka | Średnia | Średnia | Niska |
Jaki piec wybrać przy budowie sauny ogrodowej?
Sercem sauny zewnętrznej jest bez wątpienia jej piec. Każdy rodzaj ogrzewania gwarantuje inne doznania z relaksu: do dwóch podstawowych zaliczamy ogrzewane drewnem i elektrycznie. Najbardziej chwalona jest ta pierwsza opcja – nic bowiem nie jest w stanie równać się z naturalnym, pachnącym drewnem. Wiele osób decyduje się też na piece niespecjalistyczne, czyli np. kuchnię węglową, jednak osobiście nie polecamy takiego podejścia. Lepiej dołożyć nieco pieniędzy, ale móc cieszyć się efektami zdrowotnymi w pełnej okazałości. Przeczytaj parę słów o różnych typach pieców do sauny zewnętrznej.
Piec opalany drewnem – zalety i wady
Jeśli chodzi o piec opalany drewnem, do najważniejszych plusów zaliczamy:
- naturalny aromat – drewno podczas spalania wydziela przyjemny zapach;
- ambientowy gorąc – ciepło z drewnianego pieca jest opisywane jako “klimatyczne”;
- nie zależy od elektryczności – działa niezależnie od dostępu do prądu.
Z kolei wśród minusów trzeba zaznaczyć:
- konieczność stałego zaopatrzenia w drewno;
- większy wysiłek obsługi, konieczność ciągłego dorzucania drewna;
- dłuższy czas nagrzewania, nawet kilkanaście minut czekania.
Piec elektryczny – zalety i wady
Alternatywą dla “drewniaków” są piece elektryczne. Niektóre osoby za nimi nie przepadają, ponieważ sprawiają wrażenie sztuczności i generują charakterystyczny zapach grzałek. Mają jednak wiele plusów, w tym:
- łatwość obsługi – wystarczy włączyć piec, aby zaczął działać;
- krótki czas nagrzewania – nawet 2x krótszy niż przy “drewniaku”;
- łatwość regulacji – precyzyjne kontrolowanie temperatury.
Jednak wróćmy jeszcze na chwilę do minusów, czyli:
- wyższych kosztów eksploatacji (wysokie rachunki za prąd);
- w przypadku awarii prądu sauna staje się nieużywalna;
- brak naturalnego aromatu drewna.
Piec gazowy – zalety i wady
Dodatkowo omówimy jeszcze piece gazowe, które są wykorzystywane w saunach ogrodowych bardzo rzadko. Nie mają wiele plusów, jednak grzechem byłoby nie wspomnieć o:
- czystym spalaniu, wszak gaz to ekologiczne paliwo;
- szybkim nagrzewanie, podobnie jak piec elektryczny;
- łatwiejszej kontroli temperatury.
Niestety, ale minusy przekreślają użycie tego typu pieca w 99% przypadków:
- wymaga specjalistycznej instalacji i regularnych przeglądów;
- instalacja gazowa jest BARDZO droga;
- gaz to materiał łatwopalny i stanowi ryzyko niebezpieczeństwa.
Dlatego osobiście korzystamy tylko z pieców opalanych drewnem i elektrycznych. Szukasz gotowej beczki uszytej na miarę, z zainstalowanym piecem? Zapoznaj się z naszą stroną główną.
Jak zbudować saunę ogrodową – podsumowanie
Budowę sauny ogrodowej można zamknąć w 5 krokach: fundamentach, ścianach, dachu, wykończeniówce i dodatkowych akcesoriach. Jeśli chodzi o fundamenty, najlepiej wybrać płytę betonową, kręgi lub kamienie (w zależności od gustu i portfela), ściany warto zbudować w oparciu o technologię szkieletową z drewnianym rdzeniem, a dach postawić na płasko lub w wersji spadowej. Najważniejsze prace wykończeniowe w saunie zewnętrznej to montaż pieca, drzwi, ławek, siedzeń i oświetlenia. Na samym końcu możesz skupić się na dodatkowych akcesoriach, czyli np. termometrze, higrometrze i wiaderku z chochlą. Stawiaj na świerk skandynawski, cedr lub inne drewno wytrzymałe na wilgoć i skrajne temperatury. Całość otul wełną mineralną, pianką poliuretanową i, dodatkowo, folią paroizolacyjną. Wybierz między piecem opalanym drewnem lub elektrycznie i zainstaluj go wewnątrz budowli. Twoja własnoręcznie zbudowana sauna ogrodowa jest już gotowa do użytku!
Jak zbudować saunę ogrodową – często zadawane pytania (FAQ)
Czy do budowy sauny ogrodowej potrzebne są specjalne pozwolenia?
Sauna ogrodowa do 35m² wchodzi w skład tzw. małej architektury ogrodowej, dlatego pozwolenie nie jest wymagane.
Jak często należy przeprowadzać konserwację drewna w saunie ogrodowej?
Drewno w saunie powinno być traktowane impregnatem przynajmniej raz w roku, aby chronić je przed wilgocią, pleśnią i uszkodzeniami spowodowanymi przez insekty.
Jak długo trwa budowa sauny ogrodowej?
Zależy od Twojego czasu i umiejętności. Zwykle trwa to od 14 do 21 dni, czyli 2-3 tygodnie.
Czy wybudowanie sauny ogrodowej wpłynie na wartość nieruchomości?
Tak, sauna ogrodowa zwiększy wartość nieruchomości i uczyni ją bardziej atrakcyjną na rynku.